Ozan Ömer Kadüker – Öğretmen, öğrencileriyle arkadaş olmalı mı yoksa bağlantısı sınıfla mı sonlandırmalı? 20 yıl evvel bu türlü bir soru gündeme gelmezdi ancak öğretmenlerini toplumsal medyada takip eden öğrenciler, kendilerini onlarla arkadaş üzere görmeye başladı. Halbuki uzmanlara nazaran eğitsel otorite gereği öğrencilere aşikâr bir uzaklık koymak ve bunu korumak çok değerli.
Sadece toplumsal medyada değil, okul dışında öğrencilerle münasebetlerde de dikkatli olmak gerekiyor. Öğrenciyle samimi olmak irtibatı kuvvetlendiriyor lakin burada aşikâr bir hudut çizilmeli. Zira okul dışında buluşma sırasındaki özgür davranışlar vakitle sınıfa yansıyabiliyor, giderek sınıf disiplininin bozulmasına, olumsuz olaylar yaşanmasına neden olabiliyor. Pekala, öğrenci-öğretmen münasebeti nasıl olmalı? Merak edilenleri Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Firdevs Güneş ile konuştuk.
‘Özel hayata müdahale’
Öğrencilerle arkadaş olmanın sonucunda eğitim kapsamının dışına çıkılabileceğini belirten Prof. Dr. Güneş, öğretmenin öğrencilere belirli bir aralık koyması gerektiğini kaydetti. Öğretmenlerin öğrencilerle arkadaş olamayacağının altını çizen Güneş, nedenini şöyle açıkladı: “Yaş, bilgi ve tecrübe farkı bu arkadaşlığı olanaksız kılar. Şayet öğrencilerden birinin arkadaşlığını kabul ederse tüm sınıfın arkadaşlığını kabul etmek zorunda kalır. Toplumsal ağlarda öğrencilerle arkadaş olmak, eğitsel ilgileri bozmakta, eğitsel otoriteyi tehlikeye atmaktadır. Ayrıyeten özel yaşama müdahale de olmaktadır.”
Eğitsel otorite şart
Öğrenci-öğretmen alakası, kurslar, özel derslerde daha da esnekleşebiliyor. Bu durumlarda ailelerin öğretmenlerle işbirliği yapması gerektiğini lisana getiren Güneş, “Bunun gayesi, öğrencinin gelişimi, öğrenme zahmetleri, okulla ilgili problemleri hakkında görüşleri paylaşmak, saptanan meselelere tahlil teklifleri sunmaktır. Bu süreçte öğretmen ve öğrenci ilişkileri izlenmeli, eğitsel olup olmadığı sorgulanmalı” diye konuştu.
Öğretmen ve öğrenci ortasında yönlendirici, baskıcı, özgür üzere çeşitli münasebetler görülebildiğini aktaran Güneş, “Doğru, bilimsel ve demokratik olanı eğitsel bağlantıdır. Eğitsel bağ akademik muvaffakiyetin anahtarıdır. Öğrencileri öğrenmeye güdülemekte, özgüven kazandırmakta ve geleceğine taraf vermektedir. Eğitsel bağlantı, eğitsel bağlantı ve eğitsel otorite olmak üzere iki temele dayanmakta. Eğitsel irtibat, öğrencilere bilgi, maharet ve tavırlar kazandırmak için öğrenme ve öğretme sürecini kolaylaştıran bir lisanı içermekte. Eğitsel otorite ise öğrencilere sıkıntı kullanmadan, onları etkileyerek öğrenmeye yönlendirme gücü ve marifetidir. Öğretmen, öğrencilere inanç vermeli, olumlu yönlendirmeli ve gelişimine katkı sağlamalı” dedi.
Bunları yapmayın!
Okul dışı görüşmelerin eğitim ve öğrenme ortamına ziyan verdiğine değinen Güneş, şunları söyledi: “Öğrencilerle dışarıda buluşma, müze, stant, inceleme üzere eğitsel emele yönelik olmalı. Aktiflik için okul ve ailelerden müsaade alınmalı, kısa periyodik ve yılda birkaç defa olacak biçimde planlanmalı. Zira buluşma sırasındaki hür davranışlar, vakitle sınıfa yansımakta, eğitim ve öğrenme ortamına ziyan vermekte ve sınıf disiplini bozulmaktadır. Ayrıyeten öğrenciler özel otomobile alınmamalı. Öğrencilerin eğitsel emeller dışında öğretmenin konutuna gitmesi de önerilmez. Veli onayı alınmadan öğrenci konuta ve arabaya kabul edilmemeli.”